Nieuw-Mathenesse

2.5.1 Cultuurhistorisch waardevolle stedenbouwkundige structuur

Door de grootschalige ingrepen in de twintigste eeuw zijn er weinig cultuurhistorisch waardevolle stedenbouwkundige structuren in het gebied bewaard gebleven. Het verloop van de kade van de Buitenhaven en de Buitenhavenweg vormt de belangrijkste constante nog aanwezige waardevolle structuur in het gebied. Om deze structuur te behouden en versterken zou de oorspronkelijke rooilijn langs de Buitenhavenweg vanaf de Rotterdamsedijk tot aan het fabriekscomplex van De Kuyper opgepakt moeten worden. Bij nieuwbouw verdient het de voorkeur om langs de Buitenhavenweg aan te sluiten bij de bouwhoogte van Buitenhavenweg 98, Buitenhavenweg 114-116 en Buitenhavenweg 132.

2.5.2 Rijksmonument 'Koninklijke De Kuyper B.V.'

Het fabriekscomplex 'Koninklijke De Kuyper B.V.' aan de Buitenhavenweg 98 dateert in vroegste vorm uit 1911, toen de bedrijfsvoering van het familiebedrijf De Kuyper van Rotterdam naar Schiedam werd verplaatst. Het bedrijfsgebouw, waarvan het kantoor zich aan de kop van het complex duidelijk als apart en representatief onderdeel onderscheidt, is kenmerkend voor de moderniserende distilleerderijen aan het begin van de twintigste eeuw. Het grootschalige complex werd ontworpen door de architect A.W. Meijneken uit Rotterdam. De gevels zijn bijzonder gedetailleerd. In 2002 is het fabriekscomplex van distilleerderij Koninklijke De Kuyper B.V. aangewezen als rijksmonument.

2.5.3 Waardevolle en karakteristieke bebouwing

Binnen het plangebied bevinden enkele cultuurhistorisch waardevolle gebouwen. Deze gebouwen zijn op de verbeelding aangeduid met de dubbelbestemming 'Waarde - cultuurhistorie'. Dit betreft de volgende bebouwing.

Fabriekscomplex 'Vereenigde Glasfabrieken N.V.

Het glasfabriekcomplex aan de Buitenhavenweg is ontstaan na de samenvoeging van de fabrieken De Schie (opgericht in 1897) en Van Deventer (opgericht in 1854). Deze fabrieken werden respectievelijk in 1923 en 1926 geïntegreerd in de Vereenigde Glasfabrieken N.V.. Het complex heeft een hoge / positieve cultuurhistorische waarde.

Vooral aan het kantoorgebouw op het adres Buitenhavenweg 114-116 wordt een hoge waarde toegekend, met name vanwege de bijzondere architectuur en interieurafwerking, waarbij het gebruik van glazen bouwblokken opvallend is. Het gebouw van de Amsterdamse architect Dirk Brouwer is opgetrokken in een functionalistische stijl. De fabrieksgebouwen zijn opgetrokken in een staalskelet, met wandvullingen van baksteen en glas. Het fabriekscomplex vormt een bijzondere en gave eenheid, waarvan de afzonderlijke onderdelen niet altijd even waardevol zijn, maar in hun samenhang bijzondere waarde vertegenwoordigen. Het behoort tot de restanten van een typisch Schiedamse bedrijfstak, die in oorsprong nauw samenhangt met de jeneverproductie. Bij eventuele herinrichting zijn het kantoorgebouw en de daarachter gelegen kantoren en loods alsmede het uitgiftemagazijn behoudenswaardig.

Voormalige branderij Buitenhavenweg 132

De voormalige branderij aan Buitenhavenweg 132 is het laatste voorbeeld in zijn soort aan de Buitenhavenweg. Na 1850 ontstond in dit gedeelte van de Buitenhavenweg een vrijwel aaneengesloten gevelrij met vergelijkbare panden. Het gebouw heeft een eenvoudige gevel in een classicistische opzet. In de gewijzigde begane grond is nog een getoogde inrijpoort aanwezig met een sluitsteen met het jaartal 1855.

Bottelarij Coca-Cola

De voormalige bottelarij van Coca-Cola op de hoek van de Van Cleeffstraat en de Couwenhovenstraat is in 1950 gebouwd. Het gebouw kenmerkt zich door schuin geplaatste ramen, bedoeld om het frabricageproces in de bottelarij van buitenaf goed zichtbaar te maken. Het gebouw was op die wijze onderdeel van de marketing van deze nieuw in Nederland geïntroduceerde frisdrank. Mede door deze vormgeving heeft het gebouw een gemiddelde tot hoge erfgoedgoedwaarde.